Ülke ülke değil, laboratuvar olduğu için bugün hükümetin sokağa çıkma yasağı kararından, can havliyle marketten kola ve lupo almaya, 1975 yılında yazılmış bir country şarkısının bilime verdiği iç görüden, pili bitmek üzere olan telefonların Tinder mesajları üzerindeki olumlu etkisi üzerine konuşma fırsatı yakalayabiliyorum.
Öncelikle dün gece yöneticilerin yapması gereken, sokağa çıkma yasaklarını insanların kafalarındaki bütün soru işaretlerini ortadan kaldıracak şekilde açıklamaktı. Tabii ki bunu yapmadılar.
Sokağa çıkamayacağımızı bir bakandan değil, haber kanallarının hiçbir detay vermeden geçtiği son dakika haberlerinden öğrendik.
Öyle ki beş dakika içinde markete gitmem için annem aradı, ona iki gün idare edebileceğimizi söyledim, sonra da komşumuz kapıya geldi “abi ben markete gidiyorum alınacak bir şey var mı” diye sordu, ona da gerekmediğini söyledim, şaşırdı. Çünkü ülke kapanıyordu ve bir şeyler yapılması gerekiyordu. Kinder sürpriz yumurta isteseydim şaşırmayacaktı ama buna şaşırdı.
Kapanma etkisi, bize normalde yapmayacağımız seçimleri yaptırır. Modern Family dizisinin stres zamanlarında doğru kararlar alamamasıyla ünlü kahramanı Phil, kendisine kapı eşiğinde şaşkınlıkla "bu ne?" diye bağıran karısına yanıt verir:
"Evcil deve, son bir tane kalmıştı."
Ünlü bir deneyde, erkek ve kadın araştırmacılar barları dolaşırlar ve oradaki karşı cinsten kişilere kendilerini 10 üzerinden puanlamalarını söylerler. Gece ilerledikçe insanların verdiği puanlar artış gösterir.
Benzer araştırmalar defalarca tekrarlanır ve iki önemli nokta keşfedilir: Birincisi bu artışın nedenleri arasında alkol de vardır ancak alkol bütün bu etkiyi açıklamaz; ikincisi, bu artış genellikle yalnız yaşayan insanlar için gerçekleşir.
Yani eve yalnız dönmeme planıyla bara giden insanlar, gece ilerledikçe standartlarını düşürürler. Saatler önce beğenmedikleri kişiler şimdi kendilerine daha çekici gelmeye başlar. Nietzsche’nin “kaderini sev" lafı işe yarar gibidir. İşin ilginci bu etki, bilim insanlarından önce bir country müzik şarkıcısı tarafından dile getirilmiştir.
Mickey Gilley, 1975 yılında yazdığı “Kapanma Vakti Geldiğinde Bütün Kadınlar Güzelleşmez Mi?” adlı şarkısında bize şöyle seslenir:
Bütün kızlar güzelleşir kapanış vakti geldiğinde
Hepsi film yıldızı gibi olurlar
Bütün kızlar güzelleşir kapanış vakti geldiğinde
Değişim beklentisi bir parlaklık kazandırır
Arka sokak barlarının düşmüş meleklerinin yüzlerine
Onları 1 ve 10 üzerinden puanlasam
9’u arar ama 8’e de tamam derim
Biraz içsem 5’e hatta 4’e bile düşerim
Ama ertesi sabah uyandığımda
Yatağımda 1 numara görürsem
Bir daha o bara dönmemeye yemin ederim.
Yanlış anlamayın eleştirmiyorum kimseyi
Ben de Robert Redford değilim zaten
Hepimizin kafasında güzel kadın imgesi vardır
Komik ve ilginç değil mi insanın fikrinin böylesine değişmesi
Anladığında geceyi yalnız geçireceğini.
Benzer bir araştırma geçtiğimiz sene eşcinsel erkek bireyler üzerinde yapılıyor. Onlara Tinder veya Grindr gibi tanışma platformlarında yapılan cinsel içerikli bazı sohbetler gösteriliyor ve bu mesajlaşmaların kendileriyle yapıldığını düşündüklerinde karşılarındaki kişilerle takılma olasılığı soruluyor. Aradaki tek fark, onlara verilen telefonlar farklı batarya seviyelerinde bulunuyor: %5, %20 ve %100. %5 ve %20 batarya seviyeli telefon verilen erkekler, %100 batarya seviyesinde telefon verilen erkeklere göre takılma konusunda daha olumlu cevap veriyorlar.
Yani yarın bir gün, yöneticilerden gelen basiretsiz bir mesaj yüzünden beni bir elimde hayatımda en çok tiksindiğim şey olan pırasa, diğer elimde evcil bir deveyle sokaklardaki korona karnavalında görürseniz çok şaşırmayın.
İnsanlar kapanma vakti geldiğinde panik halinde saçma sapan şeyler yapabilir. Onları buna sürüklememek yöneticilerin görevidir.
Yazan: Emre Özarslan (Huzursuz Beyin)
Alıntılar: Johnco, C., Wheeler, L., & Taylor, - They do get prettier at closing time: A repeated measures study of the closing-time effect and alcohol.
Lopes, A., Skoda, K., & Pedersen, C. L. (2019). Smartphone Battery Levels and Sexual Decision-Making Among Men Who Have Sex with Men. Sexuality & Culture
Instagram: https://www.instagram.com/huzursuz.beyin/
Facebook: https://www.facebook.com/huzursuzbeyin/
Twitter: https://twitter.com/huzursuz_beyin
Comentarios